Theo từ điển Hán Việt thì Phong là gió, Thuỷ là nước. Phần lớn chỉ quan niệm đơn giản cho rằng: Phong thuỷ là một khoa chuyên nguyên cứu về quan hệ giữa gió và nước và ảnh hưởng của nó đối với đời sống con người. Nhưng nếu chỉ hiểu như vậy thì quả là chưa đánh giá đúng cái chân giá trị và vai trò của Phong thuỷ trong đời sống con người!
Lịch sử hình thành các dân tộc phương Đông có khoảng trên dưới năm ngàn năm thì cũng gần hết chiều dài lịch sử đó đã thấy có sự xuất hiện của Khoa Phong Thuỷ. Những văn bản cổ xưa nhất đã ghi dấu lại bằng giáp cốt văn (chữ nòng nọc – Khoa đẩu) sau khi giải mã đã cho thấy rõ điều này. Các thành ngữ trong dân gian như: “Chọn đất mà ở” (trạch địa nhi cư),
“Gần nước hướng về mặt trời” (cận thuỷ hướng dương) cho thấy các quan niệm chọn đất có phương pháp đã phổ biến rộng rãi trong tư tưởng mọi người. Điều này chỉ ra rằng: đã có một hệ thống tư tưởng định hướng cho dân cư cổ đại trong việc chọn địa bàn sinh sống khi thời kỳ quần cư bắt đầu. Dấu vết này cũng có thể nhận thấy trong Kinh Thi là tập hợp ca dao tục ngữ cổ. Những sách vở được coi là vào thời kỳ Thương, Chu các địa danh đã có sự phân định khá chi tiết như đồi, núi, gò, đống chỉ những khu vực địa hình cao so với sông, suối, lạch, ngòi là những từ để mô tả những khu vực thấp trũng mang nước. Chứng tỏ con người thời kỳ này đã ý thức rất rõ về sự khác biệt giữa hình thể và tác dụng của nó ảnh hưởng thế nào đối với con người. Ngoài ra, sử sách khi nói về sự kiện xe chỉ hướng Nam có từ thời thượng cổ, cũng chỉ ra được thành tựu của con người trong việc định phương hướng địa bàn.
Phong thuỷ đã có những đóng góp không nhỏ trong sự phát triển của các quốc gia phương Đông, như góp phần hoạch định những khu Kinh thành sầm uất náo nhiệt, kiến tạo nên những cung điện nguy nga, khiến Tây phương cũng phải ngưỡng mộ.. Có thể nói Phong thuỷ tồn tại song hành với lịch sử phát triển của con nguời hàng nghìn năm. Tính hiệu quả của phong thủy trong xã hội Đông phương là không thể phủ nhận.
Đã có thời gian Phong thuỷ được đánh đồng với tôn giáo. Thậm chí bị coi là nhảm nhí, là mê tín dị đoan cũng chính do cách giải thích thiếu hiểu biết của chính các thầy Phong thuỷ, muốn thần thánh hoá, làm thần bí phức tạp thêm trong con mắt của gia chủ nhằm trục lợi cho bản thân. Con ngày nay, phong thuỷ đã được coi là một đối tượng nghiên cứu khoa học. Nhiều nước tiên tiến trên thế giới đã có những cơ quan nghiên cứu về phong thuỷ.
Khái niệm về phong thuỷ – Wiki
Phong thủy (chữ Hán:風水) là học thuyết có nguồn gốc từ Trung Quốc cổ đại, chuyên nghiên cứu sự ảnh hưởng của hướng gió, hướng khí, mạch nước đến đời sống họa hay phúc của con người. Về mặt từ nguyên, 風 phong có nghĩa là “gió”, là hiện tượng không khí chuyển động và 水 thủy có nghĩa là “nước”, là dòng nước, tượng trưng cho địa thế. Phong thủy không phải là yếu tố đơn lẻ mà là tổng hợp hàng loạt yếu tố về địa hình địa thế xung quanh nhà ở, thôn xóm, thành phố hoặc mồ mả, hướng gió, dòng nước cùng tọa hướng, hình dạng, bố cục mặt bằng không gian xây dựng. Phong thủy liên quan đến cát hung, họa phúc, thọ yểu, sự cùng thông của nhân sự. Cát ắt là phong thủy hợp, hung ắt là phong thủy không hợp.
Phong thủy nhà ở ứng dụng Huyền không phi tinh chọn tuổi xây nhà và chọn hướng nhà hợp tuổi, xác định vị trí, bố trí đồ đạc trong nhà hợp thời hợp vận.
Tư vấn về phong thủy nhà ở, bố trí không gian, cách đặt đồ đạc trong nhà sao cho đúng. Hướng dẫn chọn hướng nhà hợp tuổi.
Cách xem Phong Thủy Nhà Ở theo tuổi cung hoàng đạo chính xác nhất năm mậu tuất 2018, thiết kế Phong Thuy Nha O theo hướng mang lại tài lộc may mắn .
Ngôi nhà ảnh hưởng rất lớn đến tài lộc, sức khỏe, mối quan hệ, sự nghiệp… của gia chủ, nếu bạn đang tìm kiếm một ngôi nhà để mua bạn nên lưu tâm đến một số kiêng kỵ phong thủy trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.
Chuyên mục phong thuỷ nhà ở tổng hợp các thông tin kiến trúc phong thuỷ: Hướng nhà bếp, bàn thờ, bàn làm việc, phong thuỷ phong ngủ. Cũng như hướng dẫn cách hoá giải phạm xấu.
Sách Táng thư viết: “Mai táng phải chọn nơi có sinh khí. Kinh viết: Khí gặp gió (phong) ắt tán, gặp nước (thủy) ngăn thì dừng. Cổ nhân làm sao cho khí tụ chứ không tán, nước chảy có chỗ dừng”. Do vậy mà có tên là “phong thủy”. Hai chữ phong thủy còn chỉ phương pháp tìm kiếm và chọn lựa nơi trú ngụ hoặc mai táng cát tường phú quý, phúc thọ bình yên, tức là thuật Phong thủy. Giống như mọi ngành khoa học kĩ thuật cổ truyền khác ở Á Đông, thuật phong thủy cũng dựa vào dịch lý, thuyết âm dương, ngũ hành.
Phong thủy là một trong Ngũ thuật của Siêu hình học Trung Quốc, được xếp vào loại thuật xem tướng (quan sát tướng mạo thông qua các công thức và phép tính). Phong thủy học luận về kiến trúc dưới góc độ “lực lượng vô hình” liên kết vũ trụ, trái đất và con người với nhau, được gọi là khí.
Trong lịch sử, phong thủy được sử dụng rộng rãi để định hướng các tòa nhà – thường là các công trình có ý nghĩa về mặt tâm linh như lăng mộ, nhưng cũng có thể là nhà ở và các công trình kiến trúc khác – theo cách tốt lành. Tùy thuộc vào phong cách phong thủy cụ thể đang được sử dụng, một vị trí tốt có thể được xác định bằng cách tham khảo các đặc điểm địa phương như các vùng nước, các vì sao hoặc la bàn.
Địa lý phong thủy
Một tòa nhà cao tầng ở Hong Kong với một lỗ trống vận dụng phong thủy.
Hai chữ “địa lý” là danh từ áp dụng chung cho cả hai môn:
- Địa mạch: Là môn địa lý phong thủy thuộc về địa linh, dùng vào việc đặt mồ mả và nhà cửa; tức thuộc về tinh thần.
- Địa dư: Là môn địa lý điền thổ, thuộc về địa lợi; thuộc về vấn đề vật chất.
Âm trạch và Dương trạch
Phong thủy chia làm hai lĩnh vực:
- Âm trạch: Là vùng đất dùng để chôn người chết, còn gọi là mồ mả. Phong thủy cho rằng, nếu người chết được chôn vào một cuộc đất tốt về phong thủy thì sẽ truyền được phúc đức cho con cháu đời sau.
- Dương trạch: Là vùng đất được dùng vào mục đích làm nhà cửa, đình, chùa, miếu mạo, thôn xóm, làng mạc, thị trấn, thành phố. Dương trạch phải hài hòa với thiên nhiên, có môi trường tốt đẹp, làm cho con người thấy vui tươi, mạnh khỏe, hạnh phúc. Dương trạch tốt tức là môi trường tốt.
Người xưa quan niệm số mệnh của một con người không chỉ phụ thuộc vào bản thân người đó (tức giờ ngày, tháng, năm sinh) mà còn chịu ảnh hưởng của âm phần và dương phần nên có câu “Nhất mộ, nhì phòng, tam bát tự”.
Phong thủy có vai trò rất to lớn, tuy nhiên nó chỉ hỗ trợ, có tác dụng cải biến chứ không thể làm thay đổi hoàn toàn mệnh vận. Nó là nhân tố quyết định sự thành bại. Nếu phong thủy tốt sẽ giúp giảm thiểu được tai hoạ khi vào vận xấu, giúp gia tăng sự thành công và may mắn khi vào vận tốt.
Về dương trạch, tức phong thủy của nhà ở, những vấn đề cần xét có rất nhiều như huyệt vị, làm nhà, hướng nhà, cấu trúc nhà, nội thất,… Cần phải xét tất cả các yếu tố mới làm thành phong thủy tốt cho ngôi nhà.
Xét về nguyện lý cơ bản thì phong thủy âm trạch và phong thủy dương trạch có nhiều điểm tương đồng. Ở khía cạnh mộ phần của người chết và nhà ở của người sống thì âm dương cách biệt, không giống nhau. Vì thế kĩ thuật ứng dụng trong âm trạch và dương trạch cũng khác nhau.
Các phái phong thủy
Có hai phái lớn:
Phái Hình thế
Trường Phái Loan Đầu (Hình Thể) lấy hình thế, bố cục làm chính. Chú ý nhận biết nơi khởi đầu và kết thúc, dừng tụ của sơn mạch, thủy lưu; Tìm kiếm phát hiện hình mạo hướng bối của long hổ triều ứng, để định huyệt vị tọa hướng, chú “Địa Lý Ngũ Quyết”.
Phái này do Dương Quân Tùng tự là Thúc Mậu đời Đường khởi xướng. Họ Dương về cuối đời sống ở Giang Tây, môn đệ của ông phần lớn là người Giang Tây, nên còn có tên là phái Giang Tây – hay còn gọi là Diêu Phái.
Phái Hình thế còn gọi là phái Loan đầu, vì học thuyết này chú trọng hình dạng của núi sông, nên có tên như vậy.
Thuyết này về sau hình thành nên lý luận Hình pháp.
Phái Hình thế (Giang Tây hay Loan đầu) với Dương Quân Tùng là tổ sư, lần lượt truyền cho Tăng Văn Sán, Lại Văn Tuấn, Ngô Cảnh Loan, Mục Vũ. Trước tác của phái này hiện còn rất nhiều, tiêu biểu là Hám long kinh, Nghi long kinh, Thập nhị trượng pháp của Dương Quân Tùng, Táng thư người đời nhà Tống mượn danh Quách Phác, Thôi quan thiên của Lại Văn Tuấn. Lý luận của phái Giang Tây chú trọng quan sát giới tự nhiên, tiến hành tổng kết quy nạp rất nhiều hình thế sông núi, kết tinh nhiều kinh nghiệm hợp lý. Thuyết này lấy âm trạch làm chủ, dương trạch thường mượn dùng các thuyết của âm trạch song vẫn chú trọng đến hình dáng của nhà ở và sự phối hợp về hình thức trong không gian. Phái Giang Tây từ đời Đường, Tống trở đi, lưu truyền khá rộng, đời nhà Minh, nhà Thanh có sút giảm, nhưng vẫn được xã hội tiếp thu rộng rãi, có ảnh hưởng rất sâu rộng.
Phái Lý pháp
Còn gọi là Lý khí, tức hệ thống lý luận phong thủy do phái Phúc Kiến nêu ra nên còn có tên là phái Phúc Kiến.
Thuyết này khởi đầu sớm nhất ở Mân Trung (Phúc Kiến). Đến Vương Cấp thời nhà Nam Tống thì rất thịnh hành.
Trường phái này lấy la bàn làm công cụ chính, chủ yếu căn cứ vào cái lý của âm dương, ngũ hành, bát quái, cửu tinh, Hà Lạc mà tính toán. Nhấn mạnh âm sơn âm hướng, dương sơn dương hướng, để xác định quan hệ sinh khắc, phán đoán cát hung.
Phái này chú trọng tìm hiểu nguyên lý trạch pháp, dương trạch chia ra 24 lộ, phân biệt âm dương, xác định hưu cữu (cát hung) âm trạch cũng thường luận về cát hung của tọa hướng, chủ yếu sử dụng cách phán đoán trừu tượng là chính, chứ không quan tâm nhiều đến hình dáng cụ thể của nhà, đất, sông núi, cho nên còn gọi là “ốc trạch pháp”. Thuyết này về sau phát triển thành học thuyết Lý pháp. Phái Phúc Kiến ít nhân tài, trước tác cũng không nhiều, có chăng thường là mượn tên của người đời trước, khó biết đích xác là của ai. Từ đời Minh, Thanh trở đi, phái này suy dần, chỉ lưu truyền rộng rãi ở vùng Chiết Trung, ảnh hưởng kém hơn hẳn phần Giang Tây.
Sơ lược lịch sử phát triển của phong thủy
Hiện nay có rất nhiều trường phái tranh luận về nguồn gốc của phong thủy, có trường phái thì cho rằng phong thủy xuất phát từ Trung Hoa, trường phái thì cho rằng phong thủy là của nền văn minh người Việt cổ với đường biên giới từ phía nam sông Dương Tử (Hồ Nam, Trung Quốc ngày nay). Người Hán đã Hán hóa các văn thư cổ và tự nhận là của họ… Nhưng cho đến nay thì chính những nhà phong thủy lỗi lạc của Trung Quốc như Thiệu Vĩ Hoa cũng không thể giải thích được thuật phong thủy xuất phát từ nơi đâu mặc dù họ vẫn cho là của người Hán.
Thuật phong thủy hình thành rất sớm, có thể nói gần như cùng với sự ra đời của loài người. Ngay từ thời thượng cổ con người đã chú ý đến ảnh hưởng của hoàn cảnh tự nhiên đối với nơi cư trú của loài người, nên đã tiến hành lựa chọn một cách có chủ đích. Nguyên sơ của phong thủy là những kinh nghiệm về sinh hoạt như khoét đá, đào hang, làm nhà… Từ cuộc sống thực tế, phải chống chọi với thú dữ, chống lại cả sự tấn công của đồng loại, phải chống chọi với sự khắc nghiệt của thiên nhiên, con người đã biết chọn những vị trí cư trú có núi non che chở bao bọc, lại gần sông ngòi, nguồn nước.
Từ thời thượng cổ, con người sống theo lối du canh, du cư, trải qua một quá trình tiến hóa đến định canh, định cư và mới bắt đầu chú ý đến nơi ăn ở sao cho thích hợp, chọn địa điểm cư trú làm sao cho tiện lợi rồi tiến tới kiến tạo phòng ốc để ở cho thật an lành, thoải mái, giàu có…
Những kinh nghiệm về cư trú được tích lũy từ đời này qua đời khác đã hình thành nên phong thủy học.
Thời sơ kì, con người chọn đất làm nhà, chủ yếu là muốn an toàn. Thường phải chọn nợi đất cao ráo vì sợ lũ lụt hoặc thú dữ tấn công. Để tránh mưa to, gió lớn, người ta dần dân biết cách chọn vùng đất hướng về Mặt Trời, khuất gió.
Tại Trung Quốc, từ đời nhà Chu, con người đã đặc biệt chú trọng nơi cư trú. Con người đã biết chọn đất xây nhà tại vùng bình nguyên, đây là vùng đất màu mỡ, có thể canh tác nông nghiệp thuận lợi. Gần nguồn nước mà vẫn tránh được lụt lội, tai hoạ thời tiết, thiên tai.
Thời kì Tiên Tần, do trình độ khoa học còn thấp, các hình thức bói toán dự đoán cát hung thịnh hành trong xã hội gắn liền với hoạt động xây dựng nhà ở và mai táng. Các văn hiến như Bốc trạch, Bốc cư, Bốc lạc phản ánh tình hình đương thời. Đồng thời các học thuyết âm dương, ngũ hành, bát quái Chu Dịch, Thiên văn Hà Lạc cũng phát triển mạnh, áp dụng vào lĩnh vực Bốc trạch, Bốc cư, (bói chọn nhà ở và mồ mả). Phong thủy nhờ đó có được cơ sở tư tưởng triết học cần thiết.
Thời Lưỡng Hán, đã xuất hiện các trước tác về phong thủy như Cung trạch địa hình, Kham dư kim quý. Các học thuyết Hình pháp gia, Kham dư gia cũng mang nội dung phong thủy. Mối quan hệ giữa nhà ở và mồ mả với cát hung họa phúc của con người đã trở nên rất mật thiết, đồng thời xuất hiện những người chuyên thực hiện hoạt động phong thủy. Điều này gắn liền với vô số sấm vĩ (câu sấm) và hàng loạt điều cấm kỵ mang tính chất mê tín đang thịnh hành trong xã hội đương thời.
Thời kì Ngụy Tấn Nam Bắc triều, quan niệm nhà ở và mồ mả gắn với cát hung họa phúc của con người được tầng lớp sĩ đại phu tiếp nhận rộng rãi, thậm chí vua chúa cũng hoàn toàn tin vào thuật phong thủy.
Tại Việt Nam, phong thủy có từ thời vua Hùng, các cung điện đền thờ đều được xây dựng với sự hợp lý cao về phong thủy. Đặc biệt trong các đền thờ còn có ban thờ tôn vinh nền phong thủy của người Việt cổ.
Trải qua lịch sử phát triển của các triều đại, đời nào cũng có những học giả kế tục và phát triển thuật phong thủy.
Trong lịch sử phát triển, thuật phong thủy hình thành nên nhiều trường phái khác nhau, mỗi trường phái có phương pháp lý luận và ứng dụng riêng, dựa trên những suy luận khác biệt nhau, thậm chí có khi đối lập nhau. Cho đến nay, phong thủy vẫn còn nhiều điểm chưa rõ ràng, thống nhất vẫn còn mang nhiều sự huyền bí.
Ngày nay dù ở Phương Tây hay ở Phương Đông khi xây dựng nhà ở đều phải chọn những vị trí hợp với môi trường địa lý xung quanh địa bàn, dù theo một lối kiến trúc nào thì cũng phải căn cứ vào địa thế xung quanh để tạo dựng một kiến trúc đẹp về thẩm mĩ, lợi về sinh hoạt. Phong thủy dù còn vẻ huyền bí nhưng rất thực tế và gần gũi với đời sống con người.
Trạch quẻ (mệnh) tương ứng với năm sinh
Đối với từng năm sinh và giới tính, ta có thể tra cứu Trạch Quẻ để xác định 4 hướng tốt, 4 hướng xấu. Từ 4 hướng này ta có thể tra được các hướng cửa chính, bếp, bàn thờ, giường ngủ.
Ứng dụng phong thuỷ trong kiến trúc xây dựng nội thất
Thời gian gần đây, xu hướng ứng dụng Phong thuỷ trong mọi lĩnh vực ngày càng nhiều, từ việc xây dựng nhà cửa, tu tạo lăng mộ cho đến các xưởng sản xuất và cơ quan hành chính. Xu hướng này phải chăng là một sự tất yếu khi mà xã hội bắt đầu có sự sung túc thịnh vượng nên người ta đã rộng rãi nghĩ đến bắt chước người xưa? Hay do tính hiệu quả của phong thuỷ được ứng dụng gần như suốt chiều dài của lịch sử văn minh Đông phương? Vậy thực ra Phong thuỷ là gì? Và nó có mối liên hệ thế nào với kiến trúc hiện đại mà lại được quan tâm như vậy.
Trước hết xin đưa ra quan điểm của người viết dưới góc nhìn của một kiến trúc sư: Để một công trình kiến trúc có thể tồn tại trong một khoảng thời gian dài hàng trăm năm ấy nó phải đạt đựơc ít nhất là hai yếu tố:
* Thứ nhất là về tính thẩm mĩ của công trình;
* Thứ hai là phải hợp lý trong công năng sử dụng.
Xét duới tiêu chí Phong thủy, để công trình kiến trúc tồn tại một thời gian dài thì các yếu tố về cân bằng Âm dương và Ngũ hành phải đạt đến mức độ chuẩn mực. Khi các yếu tố về Âm Dương và Ngũ hành cân bằng – tức là tính thẩm mỹ, tính hài hoà và cân đối cao – thì tự bản thân công trình sẽ có tác động tích cực đến ý thức con người, khiến người ta trân trọng và có ý nghĩ bảo tồn nó.
Trong ngôn ngữ tạo hình kiến trúc, sự phối hợp giữa các mảng đối lập tạo nên tính thẩm mỹ công trình (về màu sắc, kiểu dáng, chất liệu). Trong cân bằng có yếu tố cân bằng động và cân bằng tĩnh. Để có được sự cân bằng này thì việc điều chỉnh các mảng đối lập nhau như mảng đặc đối với mảng rỗng, phần gồ ghề với phần phẳng nhẵn, phần có kính đối với phần còn lại, diện tích sân vườn và diện tích công trình phải tìm được sự hài hoà nghĩa là đạt được những tỷ lệ chuẩn mực. Những yếu tố cần về sự hài hoà trong kiến trúc hiện đại trên đây cũng chính là quan niệm của Phong thuỷ với khái niệm hài hoà Âm Dương và tính tương sinh của Ngũ hành.
Sự vận hành trơn tru của dây chuyền công năng tạo nên sự hợp lý của một công trình kiến trúc và cũng chính là sự vận động của dòng khí dưới góc nhìn Phong thuỷ.
Quan niệm của Phong thuỷ cho rằng: khi dòng khí vận động không có sự hỗn loạn. Tức là sự bố trí hợp lý dây chuyền sản xuất, hoặc cấu trúc bên trong ngôi nhà không bị chồng chéo, phức tạp thì công trình đó sẽ ổn định lâu dài. Hay nói cách khác một công trình không hợp lý về mặt công năng, thì qua quá trình sử sụng sẽ phải cải tạo lại. Quan niệm của Phong thuỷ cũng cho rằng: khi các dòng khí chuyển dịch hỗn loạn thì tác động không tốt đối với chủ thể công trình. Nếu cá nhân chủ thể công trình có nhận thức được điều này sẽ tự khắc điều chỉnh lại (tức là cải tạo sửa chữa), nếu không thì chính sự bất thường này sẽ tạo bất lợi tới chủ nhân công trình đó. Nếu là cơ sở sản xuất kinh doanh thì sẽ thua thiệt, phá sản và rồi dễ bị các cá nhân khác thâu tóm dẫn đến sự thay đổi công trình.
Trong kiến trúc hiện đại ngày nay, có một bộ môn nghiên cứu mà về cách thức vận hành và ứng dụng cũng có những điểm tương đồng với các phương pháp ứng dụng trong Phong thuỷ cổ truyền. Có thể kể đến môn Vật lý kiến trúc. Vật lý Kiến trúc khi nghiên cứu sự phân bổ của gió tự nhiên trong phòng thì đưa ra những quy luật là không tạo các cửa đối nhau, kể cả khi cửa sổ đối diện với cửa phòng. Lý do là khi các cửa đối nhau này hình thành thì dễ tạo các luồng gió xuyên phòng đột ngột không có lợi cho người ở. Còn khi lưu thông không khí trong phòng kém, dễ tạo môi trường thuận lợi cho các loại vi khuẩn yếm khí hoạt động, điều này không tốt cho sức khoẻ con người. Trong Phong thủy cũng vậy, sự vận hành của dòng khí rất được coi trọng và cũng không chấp nhận sự đối môn. Giả dụ như, nếu gặp ba cửa liên tiếp thì các phong thuỷ gia kinh nghiệm sẽ lập tức chuyển cửa thứ ba sang một bên, hoặc sử dụng bình phong để thay đổi sự vận hành của dòng khí theo quan niệm Phong thuỷ. Đó chính là những điểm tương đồng của cấu trúc hình thể trong Phong thuỷ với Vật lý kiến trúc.
Chúng ta có thể nhận thấy điều này qua hình minh hoạ dưới đây trong Vật lý kiến trúc.
Trong các nguyên lý thiết kế kiến trúc cơ bản cũng thấy có sự tương đồng. Ví dụ như khi quan sát một khu đất để đưa ra bố cục công trình, thì một kiến trúc sư có nghề luôn phải chú trọng tìm đường to phố lớn, các trục giao thông chính để hướng công trình mình thiết kế về chỗ đó. Còn trong phương pháp ứng dụng của Phong thuỷ cũng lấy dương làm hướng, tức là cũng tìm luồng chảy của con sông, mặt hồ, hay luồng người đi lại trên đường phố để đón lấy dòng sinh khí vậy. Hai khái niệm khác nhau của hai bộ môn khác nhau, nhưng đích đến thì hoàn toàn có sự thống nhất.
Hình ảnh một công trình Kiến trúc Tây phương có sự cân bằng và hài hòa Âm Dương theo cái nhìn của phong thủy Đông phương
1. Tính khoa học của Phong thủy
Phong thuỷ theo cách hiểu phổ biến là một bộ môn khoa học phương Đông nghiên cứu về sự ảnh hưởng của môi trường, cảnh quan thiên nhiên, ảnh hưởng của các yếu tố địa lý xung quanh nhà ở đến cuộc sống của con người. Cùng với sự phát triển của xã hội, phong thuỷ đang được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực của đời sống, trong đó tiêu biểu là trong kiến trúc xây dựng và kinh doanh. Người ta có thể thông qua Phong thuỷ của nhà ở, văn phòng, cơ sở thương mại để dự đoán sự thành đạt của các tổ chức xã hội, kinh tế và nhân sinh. Tuy nhiên, trong việc ứng dụng phong thuỷ hiện nay còn nhiều vấn đề cần được làm rõ cả về nhận thức và thực tiễn. Trước tiên là tính khoa học của phong thuỷ.
Sim Lim – Singapore
Phong thủy không phải là sản phẩm của trí tưởng tượng mà nó bắt nguồn từ ngay trong thực tiễn cuộc sống. Hàng ngàn năm trước, cuộc sống của con người chủ yếu dựa vào nông nghiệp nên cần Thủy (nước) và Thổ (đất). Chính vì vậy, mà con người ngay từ khi ra đời đã biết chọn những vị trí cư trú có núi non che chở, bao bọc, lại gần sông ngòi, nguồn nước. Sự tranh giành quyền lực, đất đai của các bộ lạc, dân tộc dẫn đến những nhìn nhận về nơi an cư, lạc nghiệp mà nhất là phía sau gần núi dễ tạo sự an toàn thuận lợi cho việc phòng thủ. Từ đó hình thành nên khái niệm Tọa sơn hướng thủy. Gần thủy để tiện sinh nhai, gần núi để dễ được che chở, bảo vệ. Các câu phú Sơn quản nhân đinh thủy quản tài cũng xuất phát từ chính trong những nhu cầu sinh tồn đó.
Trải qua thời gian, những học thuyết Phong thủy dần dần được hình thành. Qua chiêm nghiệm thực tế, người ta đã bắt đầu gạn bỏ những gì không hợp lý, phát huy những gì đúng đắn nhất. Khoa học phong thuỷ vì thế mà ngày càng hoàn thiện hơn trên phương diện lý luận.
Bước sang thời hiện đại, với sự phát triển như vũ bão của nền khoa học kỹ thuật phương Tây, Phong thuỷ vẫn không những không mất đi vị thế mà còn thể hiện được tính ưu việt của mình trên nhiều phương diện. Và điều quan trọng là những nguyên lý của Phong thuỷ hoàn toàn không mâu thuẫn với những bộ môn khoa học hiện đại của phương Tây.
Nếu phương Đông có môn Phong thủy thì phương Tây cũng có những môn khoa học tương ứng nghiên cứu về thổ nhưỡng, khí hậu ảnh hưởng tới đời sống con người.
Có thể kể đến là môn Vật lý kiến trúc nghiên cứu về sự vận động của gió trong nhà. Theo môn này thì không nên để các cửa thẳng hàng nhau sẽ kém thông thoáng, vi khuẩn yếm khí phát sinh. Còn Phong thủy phương Đông môn phái Loan đầu cũng có lời khuyên tương tự rằng nếu để ba cửa đối nhau dễ phát sinh tai họa.
Những tỷ lệ vàng trong kiến trúc Tây phương cũng có những nét tương đồng đối với những con số coi là đẹp trong Phong thủy Huyền không học.
Phong thủy tương đồng với khoa học hiện đại Tây phương và chúng ta hãy nhìn nhận nó dưới góc độ khoa học và đừng khoác nên nó tấm áo thần bí.
2. Ứng dụng Phong thủy trong kiến trúc phương Tây và Việt Nam qua những ví dụ cụ thể
Để có thể có một cái nhìn khách quan nhất về Phong thuỷ, thì việc xem xét những ứng dụng của nó qua những ví dụ cụ thể là một cách tiếp cận mang tính khoa học. Chúng ta hãy điểm qua những công trình kiến trúc tiêu biểu của cả phương Tây và phương Đông.
Ảnh trên là Tòa nhà Quốc hội (Government Buiding) của nước Mỹ. Chúng ta đều biết rằng ông chủ Nhà Trắng, tức Tổng thống Mỹ cứ trên 4 năm thay đổi. Biết bao đời tổng thống đã thay nhau nối gót. Người thì Đông tứ mệnh người thì Tây tứ mệnh. Theo Phong thủy Bát trạch: Đông tứ mệnh và Tây tứ mệnh là hai dạng người có ảnh hưởng nếu xét trong cùng một hướng thì khác hẳn nhau rõ rệt. Nhưng lịch sử cho thấy vị thế của nước Mỹ dường như không đổi trong cả hàng chục năm. Như vậy, xét tổng thể thì yếu tố về hướng ảnh hưởng không quá nhiều mà quan trọng hơn đó là vấn đề vị trí tọa lạc, kết hợp với hình thể đẹp đẽ, tỷ lệ hài hòa cùng một bố cục có đủ cả Thanh long bạch hổ, Huyền vũ và chu tuớc (4 yếu tố của tron phong thủy Loan đầu) đã giúp tòa nhà của nuớc Mỹ đã trở thành 1 tòa nhà có vị thế đáng nể trên thế giới.
Để hiểu rõ thêm về tính hình tượng trong phong thuỷ, chúng ta sẽ phân tích hình ảnh dưới đây.
Hình ảnh trên là Toà nhà Chính phủ Singapore. Chúng ta đều biết Singapore là một nước rất phát triển cả về khoa học kỹ thuật và công nghệ hiên đại nhưng không vì thế mà vấn đề phong thủy bị xem nhẹ. Ngay trong tòa nhà Chính phủ của nước này này cũng đã được thiết kế khá chuẩn mực dưới góc độ Phong thủy.
Nếu nhìn bề ngoài, ở vị trí thông thường, tòa nhà chỉ hài hòa về đường nét khiến cho chúng ta có một cái nhin thiện cảm mà chưa có gì đặc biệt mang tính Phong thủy. Tuy nhiên, nếu sử dụng bản đồ vệ tinh Google người ta sẽ nhận thấy ý đồ về Phong thủy trong công trình này. Tòa nhà được thiết kế theo dạng hình chữ T (Theo cách gọi cổ là dạng nhà hình chữ Đinh). Với hình thể này, chúng ta có thể hình tượng ra hình ảnh một Con chiện và người đưa ra ý tưởng thiết kế đã thêm vào trước mặt Con chiện đó một vườn hoa hình tròn để tạo nên một con dấu. Như vậy là đã hoàn thành một chỉnh thể chiện và dấu đi cặp với nhau. Những gì diễn ra trên chính trường thế giới đã cho thấy Singapore là đất nước nhỏ bé nhưng có tầm ảnh hưởng rất lớn.
Ở Việt Nam, cũng có những công trình mà theo quan sát của những chuyên gia Phong thủy thì thấy cũng có những ý đồ tương tự nhằm tạo nên những hình tượng đẹp và mang ý nghĩa sâu sắc về Phong thủy. Tiếu biểu phải kể đến Dinh độc lập ở TP Hồ Chí Minh.
Quan sát trên hình ảnh từ trên cao, Tòa nhà Dinh độc lập cũng được thiết kế mang hình tượng cái triện và con dấu . Rất có thể đây là một ý đồ của kiến trức sư, hình tượng này mang ý nghĩa về quyền lực, cho nên tòa nhà này một thời cũng có những vị thế quyền lực nhất định trong xã hội. Tuy nhiên, khi đứng ở góc quan sát bên ngoài thì tòa nhà này lại mang một hình tượng khá xấu xét theo quan điểm phong thủy đó là hình tượng lộ cốt. Vì thế mà chủ nhân hoặc người đứng đầu sử dụng công trình này không thịnh vượng lâu dài.
Toà nhà trong ảnh bên cũng phạm vào hình tượng lộ cốt trong Phong thủy. Nhìn bề ngoài tòa nhà này rất đẹp và hiện đại! Tuy nhiên, dưới góc nhìn phong thủy, nó là một hình tượng chưa hoàn toàn tốt đẹp. Khi quan sát tòa nhà này, chúng ta dường như thấy được tất cả cấu trúc bên trong của nó. Ở đây, chúng ta không bàn tới góc độ nghệ thuật vì đây cũng là một phong cách riêng. Tuy nhiên, trong hoạt động kinh doanh, chúng ta không nên dùng những công trình kiểu dáng kiến trúc như vậy vì nó lộ hết những kết cấu và nội thất bên trong. Cách thức kiến trúc “ruột để ngoài da” không phù hợp với nguyên tắc bí mật. Trong kinh doanh vấn đề bí mật (về công thức, công nghệ) là điều tối quan trọng.
Một nguyên tắc căn bản là khi xây dựng khách sạn, nhà hàng, người ta thường lựa chọn những vị trí đắc địa có thể thu hút được nhiều nhất lượng khách đến lưu trú. Tuy nhiên, chúng ta bắt gặp rất nhiều trường hợp mà những khách sạn tuy nằm một vị trí rất đẹp nhưng vẫn khá ế ẩm. Khách sạn Thắng Lợi là một ví dụ.
Khách sạn Thắng Lợi nằm ở ven bờ Hồ Tây là địa bàn lý tưởng cho hoạt động kinh doanh nhà hàng, khách sạn. Công trình này đứng dưới góc nhìn kiến trúc có thể coi là tiêu biểu, đã từng đạt được những giải thưởng quan trọng và được đánh giá cao. Tuy nhiên, thực tế khách sạn này không thu hút được nhiều khách du lịch. Vậy nguyên nhân là do đâu ?
Về mặt vị trí, nếu so sánh thì khách sạn Thắng Lợi và khách sạn Sheraton (một khách sạn đang ăn nên làm ra) rất gần nhau. Tuy nhiên, lượng khách thì lại có sự khác biệt. Theo quan sát của tôi, một phần là do ảnh hưởng của Phong thủy. Quan sát trên bản đồ vệ tinh, chúng ta nhìn tổng thể khu vực khách sạn Thắng Lợi có hình ảnh của hình chữ thập. Đây là một hình tượng xấu đứng dưới góc nhìn Phong thủy. Với cấu trúc giao nhau như thế này dễ gây các luồng xung khí gây mất đoàn kết nội bộ, từ đó dẫn đến việc kinh doanh kém phát triển. Và điều này đã được kiểm nghiệm trong thực tiễn kinh doanh của khách sạn này.
Qua những ví dụ trên có thể thấy ngoài vấn đề tốt về hướng, về vị trí thì tính hình tượng trong Phong thủy cũng rất nên coi trọng.
3. Ứng dụng phong thủy trong bài trí văn phòng công sở
Đối với một quốc gia, các cơ quan đầu não đóng một vai trò quan trọng. Và qua những phân tích các toà nhà Chính phủ từ Mỹ đến Singapore thì có thể thấy chủ nhân của chúng đã ít nhiều đã có những ứng dụng Phong thuỷ hợp lý. Điều này phần nào làm tăng thêm quyền lực cho các quốc gia này. Tương tự như vậy, trong một tổ chức, một doanh nghiệp, vị trí và cách bài trí văn phòng làm việc của ban điều hành, phòng Giám đốc cũng không thể xem nhẹ.
Một lỗi thường hay gặp phải trong bố trí nội thất văn phòng là những chiếc dầm đè lên bàn làm việc. Dưới đây là hình vẽ minh họa.
Trên hình ảnh là chiếc dầm đè bàn làm việc và khi đó các dòng khí có sự tương tác rất mạnh đối với người đang ngồi sử dụng bàn. Ngoài hiệu ứng trên hình vẽ thì người trên bàn chịu hiệu ứng từ trường do khối lượng sắt thép bên trong dầm tương tác. Điều này giải thích tại sao trong Phong thủy người ta kiêng không nên hoạt động hoặc làm bất cứ việc gì trong khu vực có dầm chạy qua. Chẳng hạn như khi đặt giường ngủ, đặt bếp cũng đều tuân theo sự kiêng kỵ này.
Một trường hợp phổ biến khác là bàn làm việc dựa lưng vào cửa sổ. Tuy nhiên điều này chưa có gì quá lớn. Văn phòng của Tổng thống Mỹ có lối ke bàn làm việc theo lối này tuy nhiên không vì thế ảnh huởng đến cách làm việc của những nhân vật quan trọng của Nhà trắng.
Trong Phong thủy có quan điểm cho rằng ánh sáng, không khí chính là khí của Phong thủy cho nên nhiều khi lấy tiêu chí hướng cửa sổ là hướng chính để tính Phong thủy. Vì thế, có ai đó cho rằng đặt bàn làm việc như vậy là sai theo Phong thủy. Thời gian gần đây, nhiều Phong thủy gia khi tư vấn lại lấy ban công trong các khu chung cư để định hướng nhà. Nhưng quan điểm trên cần phải xem xét lại. Chỉ cần chúng ta đưa ra câu hỏi: “Nếu cứ giữ nguyên cửa sổ và bịt cửa chính ra vào thì liệu gia đình đó có sinh hoạt được không?” thì sẽ thấy ngay tính bất hợp lý của nó. Trong khi giữ nguyên cửa chính và đóng cửa sổ thì gia đình đó vẫn sinh hoạt được nhưng về lâu dài thì cũng không tốt do hiện tượng thiếu sự thông thoáng dưới góc nhìn kiền trúc hiện đại. Còn trong Phong thủy gọi là bế khí.
Trong phong thủy yếu tố về khí được đặc biệt coi trọng. Bố trí nhà ở hay bố trí phòng làm việc yếu tố này cũng nên đưa lên hàng đầu. Nhất là trong việc bài trí phòng của những người giữ vai trò đầu não như phòng Giám đốc, đặc biệt chú ý lấy cửa ra vào là trọng. Người Giám đốc nên ngồi ở vị trí trong mọi tình huống có thế quan sát được người ra vào.
Mô hình mô tả sự vận động của khí trong một căn phòng
Trong một căn phòng bất kỳ, luôn tồn tại những vị trí tốt. Đó là ba điểm sinh, vượng, mộ của dòng khí trong một khu vực, một cơ quan hoặc một văn phòng. Như hình trên đây thì khí Sinh khi mở cửa, khí Vượng ở góc phòng và khí Mộ thỉ ở phần góc tiếp theo… kết thúc chu kỳ của một dòng khí. Từ đó giúp ta định hình để chọn được vị trí tốt trong một khu vực. Dựa theo sơ đồ trên ta nên kê một chiếc bàn làm việc nằm ở góc vượng và đặt huớng sao cho có thể quan sát đuợc nguời đi ra vào. Đó là vị trí và hướng lý tưởng nhất. Vị trí này là vị trí cơ bản và tiên quyết. Tiếp theo đó thì mới ứng dụng các lý thuyết Phong thủy khác để tìm hướng ngồi cụ thể. Chẳng hạn như lý thuyết về Bát trạch, Huyền không. Vấn đề này người viết sẽ trình bày trong một bài viết khác có tính chuyên sâu hơn.
4. Phong thủy gia cư – gốc rễ ảnh huởng trở lại tới Kinh doanh và sản xuất
Có thế khẳng định rằng, bố cục, tính hình tượng ở nơi kinh doanh là sự quyết định trực tiếp đến hoạt động sản xuất, hoạt động kinh doanh và công việc của doanh nghiệp. Tuy nhiên đó chỉ là điều kiện cần xem xét vì rất hệ trọng và liên đới trực tiếp tuy nhiên chưa đủ. Bên cạnh môi trường công sở, chúng ta cũng cần quan tâm đến ngay chính ngôi nhà của gia đình mình, đặc biệt là những khu vực có ảnh hưởng lớn đến các yếu tố về tài lộc.
Theo những nghiên cứu gần đây của chúng tôi, những chủ doanh nghiệp có những mô hình mà đạt về phong thủy khu vực kinh doanh sản xuất nhưng lại không có khu bếp đạt tiêu chuẩn về Phong thủy tại gia đình thì cũng chỉ hanh thông trong công việc nhưng về mức độ tiền tài thì lại sút kém. Lợi về danh tiếng nhiều hơn về tiền bạc.
Hiện nay trên thị trường, có rất nhiều kiểu bếp hiện đại và sang trọng. Tuy nhiên chúng ta rất cần phải chú ý đến yếu tố phong thủy khi sử dụng những kiểu bếp này.
Hình ảnh trên là một kiểu bếp hiện đại, sang trọng đúng theo tiêu chuẩn của châu Âu, đẹp cả về kiểu dáng và chất liệu. Tuy nhiên, đối với Phong thủy, đây là một khu bếp chưa đạt yêu cầu.
Kiểu bếp này (châu Âu gọi là Island Kitchen) có một thời gian rất thịnh hành. Bếp có dạng như một quầy bar, đứng ở cả hai bên trước sau đều có thể nấu được. Tuy nhiên các chuyên gia Phong thủy khuyên không nên sử dụng vì bếp này không có vị trí đặt vững chắc nên chủ về cách kiếm tiền không ổn định và cũng ảnh hưởng nhỏ đến sức khỏe.
Khu bếp ngoài việc có ảnh hưởng lớn về mặt tài lộc, nó còn là biểu tượng của người phụ nữ trong gia đình. Chúng ta hãy quan sát những hình ảnh tiếp theo.
Trên hình ảnh là hai kiểu bếp, một cái rất hiện đại, một cái rất cổ điển nhưng có điểm chung là rất đẹp, về kiểu dáng cũng như tỷ lệ. Nhưng hai kiểu bếp này đều phạm một lỗi phong thủy giống nhau. Cụ thể là lỗi Thủy hỏa bất tương xung nghĩa là khu bếp không được đối diện với bồn rửa, bởi vì khu bếp là tượng cho hỏa còn nước thì là thủy. Phạm phải điều này thì tiền tài khó thịnh vượng. Bên cạnh lỗi trên, Phong thủy đòi hỏi khi bố trí gian bếp phải tránh những lỗi cơ bản sau:
Bếp đối diện với cửa WC.
Bếp nằm dưới khu vực WC.
Bếp nằm dưới một cái xà nhà.
Có những vật nhọn chĩa thẳng vào khu bếp
(Cũng không nên kê bàn ăn chéo góc chĩa góc bàn thẳng vào bếp nấu sẽ gây những hiệu ứng không tốt).
Khi chúng ta có một gian bếp tốt, thì cũng dễ có một cuộc sống dư dả về vật chất, có sức khỏe dồi dào. Còn để điều hành một daonh nghiệp yếu tố sức khỏe tốt và một gia đình hạnh phúc là nhưng thứ không thể thiếu. Một giấc ngủ tốt, một căn phòng ngủ ấm áp là những thứ sẽ đáp ứng yêu cầu đó, tất nhiên khi đó phòng ngủ và giường ngủ căn nhà phải làm sao cho hợp Phong thủy.
Một phòng ngủ sang trọng nhưng lại chưa đạt về mặt phong thủy.
Theo tư vấn của các chuyên gia Phong thủy, khi thiết kế phòng ngủ nên lưu ý những vấn đề sau:
Giường phải có chỗ tọa vững vàng, đầu giường phải đặt vào một bức tường cố định.
Đầu giường không nên đặt vào bức vách tường chứa cửa phòng ngủ.
Giường không nên đối diện với cửa buồng ngủ.
Giường không nên đặt dưới không gian có dầm chạy qua.
Không nên để guơng chiếu vào giuờng ngủ hoặc chiếu hắt ra ngoài phòng ngủ.
Trong một căn nhà, phòng ngủ có Phong thủy tốt sẽ mang đến một tinh thần khỏe mạnh và cuộc sống hôn nhân hạnh phúc. Phòng ngủ trước tiên phải có đầy đủ năng lượng mới có thể tạo được giấc ngủ ngon và không gian nghỉ ngơi thoải mái.
Với bản chất của một bộ môn khoa học có tính ứng dụng cao, hiện nay Phong thủy đã có mặt ở hầu hết các lĩnh vực của đời sống xã hội nhưng những hiểu biết về nó của đại đa số dân chúng còn tương đối mơ hồ, đưa đến những quan niệm không đúng mức về Phong thủy. Đặc biệt là trong môi trường kinh doanh thì việc biết và thực hành Phong thủy vẫn là một vấn đề khá mới mẻ dù nhu cầu tiếp cận của các doanh nghiệp và các doanh nhân đối với Phong thủy ngày càng lớn. Với bài viết nhỏ này, tác giả không đi vào những vấn đề có tính chất lý thuyết trừu tượng mà thông qua những ví dụ thực tế sinh động, người viết muốn mang tới cho người đọc một cái nhìn mới về Phong thủy và những ứng dụng hết sức thiết thực của nó vào môi trường kinh doanh mà hiệu quả đã được thực tiển kiểm nghiệm. Đó cũng là những vấn đề mà các nhà kinh doanh không thể bỏ qua, đề góp phần “tiếp sức” cho con đường thăng tiến của mình.
>>>> Xem thêm:
