Đá sapphire – sắc xanh huyền bí

Đá sapphire thiên nhiên – Đá Sapphire là gì?

Đá Sapphire /ˈsa-ˌfī(-ə)r/ là đá quý có nguồn gốc từ khoáng chất corundum. Chúng thường được biết đến với màu xanh dương hoàng gia (Royal Blue) nổi bật và cũng xuất hiện dưới nhiều màu sắc khác nhau. Đá sapphire có một lịch sử thú vị đáng được quan tâm, từ việc nổi tiếng trong các bộ sưu tập Sapphire trang sức giá trị cao của các gia đình hoàng gia đến vai trò trong các truyền thuyết cổ đại.

** Lưu ý Ngọc bích sapphire khác với Ngọc bích Nephrite phổ biến trong văn hóa Việt Nam.

Vì vậy, đá sapphire hay còn gọi là ngọc bích là một trong những loại đá quý được tìm kiếm và ưa chuộng nhất trên thế giới để làm đồ trang sức (bên cạnh kim cương, ruby, emarald và spinel)

Ngoài tên tiếng anh thông dụng của đá Sapphire, nó còn là tên gọi khác ở Việt Nam như ngọc bích, lam ngọc, saphia, sapphire xanh, sapphire phong thủy, đá saphia hay xa phia.

Trên thế giới, cùng với Ruby và Emerald, Sapphire được xếp vào hàng đá quý do độ cứng, độ đẹp và độ hiếm của viên đá. Song song với tiêu chuẩn 4C, giá trị của đá sapphire còn phụ thuộc vào một số yếu tố khác.

Đá Sapphire trông như thế nào?

Đá sapphire là đá quý tự nhiên, được yêu mến nhất với màu xanh hoàng gia tuyệt đẹp, độ cứng của đá sapphire chỉ đứng sau kim cương, độ bền và độ bóng cao. Trong ngành công nghiệp đá quý, loại đá này được phát hiện là kết tinh từ hàng triệu năm của khoáng chất Corundum.

Thuật ngữ Sapphire bao gồm tất cả đá quý của khoáng chất Corundum, ngoại trừ Corundum màu đỏ thường được gọi là Ruby do màu đỏ đặc trưng của loại đá này.

Gam màu được tính là điểm quan trọng hàng đầu của đá sapphire, và sapphire cũng như vậy. sapphire có nhiều màu, tuy nhiên phổ biến nhất là màu xanh dương (Blue Sapphire). Càng gần với màu xanh dương tinh khiết thì viên đá càng được đánh giá cao.

Bên cạnh đó, độ rực màu (colour saturation) cũng đóng vai trò thiết yếu trong vẻ đẹp và chất lượng của đá sapphire. Các viên đá xếp hạng cao có độ rực màu sống động và độ tinh khiết. Ngoài ra, tông màu cũng là một yếu tố quan trọng cần cân nhắc. Sapphire sẫm màu có rất nhiều trên thị trường nhưng thường không có giá trị quá cao.

Đá sapphire có ý nghĩa gì?

Đá sapphire có vô số ý nghĩa lịch sử, đó là một phần lý do khiến chúng được trân trọng như vậy. Trong suốt thời gian, loại đá này được biết đến như một loại đá quý dành cho giới quý tộc.

Thuật ngữ Sapphire xuất phát từ Hy Lạp có nghĩa là “Màu xanh da trời “ do truyền thuyết kể rằng màu xanh của bầu trời được phản chiếu từ đá sapphire. Dù vậy, một số người tin rằng nó xuất phát từ từ tiếng Phạn có nghĩa là Sao Thổ. Trên thực tế, trong nhiều ngôn ngữ, thuật ngữ sapphire được hiểu nôm na một cách tương đối là “tình yêu từ sao Thổ”.

Từ sapphire cũng xuất phát từ “sapir” trong tiếng Do Thái, nó được hiểu trong Kinh thánh tiếng Do Thái để chỉ loại đá quý màu xanh dương huyền diệu này.

Đây là viên đá sinh thần của những ai sinh vào tháng 9 và là món quà kỷ niệm ngày cưới truyền thống cho năm thứ 5 và 45.

Đá Sapphire hợp với người mệnh nào?

Đối với nhiều người, đeo trang sức làm đẹp thôi chưa đủ. Đeo trang sức làm sao cho vừa đẹp lại vừa mang lại vượng khí cho chủ nhân là chân lý.

Sau đây là một vài tham khảo phong thủy về các mệnh hợp với đá sapphire trang sức theo màu đem lại nhiều may mắn tài lộc cho mỗi mệnh:

Đá sapphire dành cho người Mệnh Kim

Người mệnh kim nên dùng đá sapphire trang sức màu vàng. Để “Lưỡng kim thành khí“, giúp bản thân đạt được mục tiêu, Mệnh Kim nên đeo trang sức màu trắng như kim cương, hoặc đá quý đi kèm với kim loại vàng vàng hoặc vàng trắng, bạch kim. Vì Hỏa khắc Kim nên người mệnh này cần tránh các màu lửa như đỏ, cam, hồng.

Đá sapphire trang sức dành cho người Mệnh Mộc

Người mệnh Mộc thường tài năng, tốt bụng và được lòng mọi người. Với khao khát vươn tới thành công, người mệnh mộc nên đeo các trang sức đá sapphire có màu của tự nhiên như màu đen, màu xanh lam của nước và màu xanh lục của cây.

Đá sapphire dành cho người Mệnh Thủy

Mệnh Thủy thường mang trong mình khả năng sáng tạo cao, luôn tốt bụng và dịu mát như dòng suối. Vì vậy, người mệnh này rất hợp với màu trắng tinh khiết. Một viên đá sapphire trắng tinh khiết là một lựa chọn hoàn hảo cho tài vận, may mắn và tĩnh lặng.

Đá sapphire dành cho người Mệnh Hỏa

Hỏa tượng trưng cho ngọn lửa rực rỡ. Người mang mệnh hỏa thường tràn đầy năng lượng và viên đá theo họ cũng vậy. Do đó, với mệnh Hỏa, sapphire màu đỏ là một sự lựa chọn không gì tuyệt vời hơn. Loại đá sapphire màu này tượng trưng cho nguồn năng lượng mạnh mẽ của tự nhiên.

Đá sapphire dành cho người Mệnh Thổ

Mệnh Thổ phù hợp với đá sapphire màu vàng hoặc màu đỏ. Hai màu này sẽ đem lại vương khí, máy mắn và tài lộc cho người mệnh thổ.

Phân tích đánh giá chất lượng đá sapphire – Tiêu chuẩn đánh giá 4C cho Sapphire 

Màu sắc (Color)

Yếu tố này có ảnh hưởng lớn đến giá trị của Sapphire, xếp trên cả độ tinh khiết (Clarity). Chỉ có sapphire thuộc hàng quý hiếm, đặc biệt mới có đủ độ trong suốt, độ sâu của nước màu sapphire.

Nước màu đá Sapphire được đánh giá theo ba tiêu chí:

• Độ rực màu (Saturation): Phân loại từ cấp độ yếu (weak) cho đến sặc sỡ (vivid). Độ rực màu càng sặc sỡ thì giá trị càng cao.
• Họ màu (Hue): Phân loại từ xanh lá cây cho đến màu tím, trong đó màu xanh lam (True blue) là mức độ ở giữa hai họ màu này và cũng là họ màu được săn tìm nhiều nhất.
• Tông màu (Tone): Phân loại từ tông màu nhạt (light) cho đến trung bình (medium) cho đến sậm (dark). Và tông màu trung bình là loại được tìm kiếm cao nhất.

Một số màu đá Sapphire được đánh giá cao hơn những màu khác như: Cornflower Blue Sapphire , Padparadscha Sapphire và Sapphire đổi màu.

Với sapphire, người mua thường tìm kiếm một viên đá có màu xanh dương mạnh, rõ ràng nhưng thể hiện được chiều sâu của gam màu, không quá sáng hoặc không quá sậm, và đem lại cảm nhẹ nhàng tinh khiết khi nhìn vào. Bạn nên tham khảo viên đá được xếp hạng AAA trong hình dưới đây, và so sánh với các viên đá bên cạnh theo giá trị giảm dần.

Ngoài ra, đá sapphire màu xanh cũng được phân ra làm nhiều loại với các tên gọi khác nhau. Trong đó màu xanh Velvet có giá trị cao nhất do màu đậm (true blue), có chiều sâu và viên đá cũng có nhiều lửa khi nhìn vào. Màu xanh Conflower có Tông màu trung bình và cũng có nhiều lửa. Trong khi đó màu xanh Royal cũng là màu đậm, có chiều sâu tuy nhiên lại ít lửa.

Độ tinh khiết (Clarity)

Sapphire xanh lam thường có một số tạp chất, nhưng nhìn chung có độ tinh khiết tốt hơn Ruby. Một số loại tạp chất trong như Needle (vết hình kim), Graining (đường vân ) hoặc Feather (vết nứt ) khiến sapphire trông mờ đục hoặc lợn cợn hơn. Ít có viên đá nào đạt độ tinh khiết cao, vì vậy sapphire có độ trong suốt, tinh khiết hoàn hảo cực kỳ có giá trị và quý hiếm.

• Đá trong hình Type 1: độ tinh khiết cao được đánh giá được bằng mắt thường. Các tạp chất có hoặc không nhưng không nhận biết được bằng mắt thường.
• Đá trong hình Type 2: có một số tạp chất có thể nhìn thấy được bằng mắt thường. Tuy nhiên không ảnh hưởng nhiều đến độ đẹp chung của viên đá.
• Đá trong hình Type 3: có nhiều tạp chất rõ ràng có thể xác định bằng mắt thường. Do đó giá trị cũng không cao.

Nhìn chung, tạp chất làm cho một viên đá Sapphire trở nên kém giá trị hơn. Giá có thể giảm đáng kể nếu tạp chất ảnh hưởng đến độ bền của đá. Mặc dù vậy, vẫn tồn tại các tạp chất thực sự có thể làm tăng giá trị của Sapphire.

Nhiều viên Kashmir Blue Sapphire giá trị nhất có chứa các hạt tạp chất nhỏ giúp chúng có vẻ ngoài mượt mà nhẹ nhàng, hỗ trợ tán xạ ánh sáng, gây ra hiệu ứng hình ảnh đáng mơ ước mà không ảnh hưởng tiêu cực đến độ trong suốt của đá quý.

Giác cắt (Cut) 

Hình dạng thô của Sapphire ảnh hưởng đến hình dạng và kích thước của viên đá đã được hoàn thiện. Dạng tinh thể phổ biến nhất của sapphire thô là kim tự tháp, lục giác, hình thùng hoặc hình trục chính.

Để đạt được tổng thể tốt nhất, duy trì tỷ lệ tốt nhất và giữ được trọng lượng lớn nhất có thể, máy cắt tập trung vào các yếu tố như phân vùng màu, độ đa sắc và độ đậm hay nhạt của tinh thể để xác định tốt nhất cách định hướng viên đá quý trong quá trình cắt.

Phân vùng (Zoning) để nói về các khu vực có gam màu khác nhau trong một viên đá, đây cũng là một đặc điểm chung của sapphire. Đá Sapphire xanh lam thường có các múi góc có màu xanh lam và xanh lam nhạt hơn. Để phù hợp với việc phân vùng màu ở một số viên đá, máy cắt định hướng màu tập trung ở vị trí mang lại chiều sâu màu dễ nhìn nhất trong viên đá được chế tác.

Tính đa sắc đề cập đến các màu khác nhau ở các góc nhìn khác nhau khi ta nhìn vào viên đá. Các viên màu xanh thường có màu xanh lam và màu xanh lam hơi violet. Cái khó và cũng là mục tiêu của các thợ mài đá chính là định hướng vết cắt để viên đá có màu xanh lam nhạt khi nó được đặt làm đồ trang sức.

Trọng lượng (Carat) 

Sapphire có thể có kích thước từ một vài đến hàng trăm carat. So với Ruby cùng kích thước, chúng ta sẽ dễ dàng tìm được nhiều viên đá Sapphire có kích thước tương đương. Tuy nhiên, hầu hết các viên đá có chất lượng thương mại đều nặng dưới 5,00 carat.